Waterbeheer
Inleiding
Door klimaatverandering komen er langere, natte perioden en de heftigheid van buien neemt toe. Daarnaast brengen ruimtelijke ontwikkelingen in het stedelijk gebied een toename van het bebouwde en verharde oppervlak met zich mee. Deze ontwikkelingen leiden ertoe dat een toenemende hoeveelheid hemelwater in stedelijk gebied minder ruimte heeft om in de bodem te infiltreren of om vastgehouden te worden in het groen. Dit zorgt voor (over)belasting van het stedelijk water- en rioolsysteem.
De langdurige neerslagsituatie in 1998 heeft laten zien dat er, ondanks de hoogteligging van de gemeente Emmen, in de gemeente kwetsbare functies op lagergelegen plekken liggen. Deze kunnen ook in de toekomst tot knelpunten leiden, bijvoorbeeld in de Rietlanden (dijk bij het Oranjekanaal) of bij het Emmtec-terrein. Door de hoogteligging van de gemeente Emmen op de Hondsrug vindt overtollig “Emmens regenwater” zijn weg naar lagergelegen gebieden als Coevorden- Meppel- Zwolle en Winschoten, alwaar het mede bijdraagt aan (over)belasting van het water- en rioolsysteem. Om het risico op wateroverlast in de gemeente Emmen en lagergelegen gebieden te beperken, is de realisatie van extra bergingscapaciteit in het bebouwd gebied van Emmen noodzakelijk.
Doelstelling(en)
Op basis van KNMI-scenario’s is berekend dat in het bebouwd gebied van Emmen een extra bergingscapaciteit nodig is van ongeveer 1 miljoen m³ om extreme pieken in neerslag op te kunnen vangen. Doelstelling is om in de periode 2015-2025 300.000 m³ extra bergingscapaciteit te realiseren. De overige 700.000 m³ is op basis van het klimaatscenario 2050 nodig, maar in 2025 kijkt de gemeente Emmen hoe het klimaat zich ontwikkeld heeft en wat het vervolg is.
Stand van zaken
Op dit moment (peilmoment: maart 2019) is 75.000 m³ van de benodigde 300.000 m³ extra bergingscapaciteit gerealiseerd. Het Waterschap Hunze en Aa’s heeft het protocol voor de stuwen gewijzigd (omzetten van winter- naar zomerpeil) waardoor deze extra bergingscapaciteit is gerealiseerd.
Lopende/geplande activiteiten
- Rioleringen die aan vervanging toe zijn worden, waar dit mogelijk en effectief is, vervangen door een gescheiden rioolsysteem. Hierbij wordt het hemelwater direct afgekoppeld richting oppervlaktewateren zoals vijvers, sloten en kanalen. Het afvalwater gaat naar een waterzuiveringsinstallatie. Dit leidt tot diverse positieve effecten. Zo kan de waterzuiveringsinstallatie worden ontlast, doordat afvalwater geconcentreerder wordt aangevoerd. Dit komt ten goede van de efficiëntie van de afvalwaterzuivering. Daarnaast is er minder uitworp van vervuild water en kan er meer water de grond infiltreren wat weer ten goede komt voor de grondwaterpeil en de biologie.
- In 2018 is de gemeente Emmen vanuit de samenwerking Noordelijke Vechtstromen gestart met het maken van een inventarisatie van knelpunten in de oppervlaktewaterkwaliteit binnen de gemeente en een verkenning van de optimalisatiemogelijkheden.
- In samenwerking met het waterschap Vechtstomen onderzoekt de gemeente de mogelijkheden om 225.000 m³ extra bergingscapaciteit te realiseren in het beekdallandschap Sleenerstroom. Dit onderzoek bevindt zich in de voorbereidingsfase, waarbij verschillende opties worden doorgerekend.
Afgeronde activiteiten
- De gemeente Emmen heeft samen met de waterschappen Vechtstromen en Hunze en Aa’s een structuurvisie ("Emmen, water") opgesteld waarin staat beschreven op welke plekken overtollig stedelijk water tijdelijk vastgehouden en geborgen kan worden.
- Daarnaast heeft de gemeente een uitvoeringsprogramma opgesteld voor de periode 2015-2025, waarin staat welke maatregelen in deze periode worden getroffen om de bergingscapaciteit uit te breiden.
- Het Waterschap Hunze en Aa’s heeft één van de maatregelen uit het uitvoeringsprogramma gerealiseerd. Het protocol voor de stuwen is gewijzigd waardoor extra bergingscapaciteit is gerealiseerd.